KONSTRUKCJA DACHÓW W TRADYCYJNYCH POLSKICH DOMACH DREWNIANYCH

W drewnianym budownictwie ludowym stosowano rozmaite konstrukcje dachów. Jedną z nich była konstrukcja dachu dwupołaciowego, zwana ślegową, lub ślęgową. Składała się ona z zespołu poziomych belek, zwanych ślegami (ślęgami), układanymi równolegle do kalenicy w pewnych odstępach od siebie i opartych na trójkątnie ściętych, szczytowych ścianach budynku. Ślęgi łączyły się ze ścianami szczytowymi systemem wieńcowym.

Była to konstrukcja najbardziej prymitywna, możliwa do wykonania za pomocą tylko siekiery, podczas gdy inne konstrukcje wymagają narzędzi precyzyjniejszych, np. dłuta czy świdra. Dachy ślegowe kryto deskami ułożonymi prostopadle do kalenicy. Występowały w Polsce, a także były typowe dla drewnianego budownictwa szwajcarskiego, skandynawskiego i białoruskiego.

Zobacz nasze realizacje !

Inną konstrukcją, niegdyś powszechnie stosowaną, a dziś będącą w zaniku, jest dach sochowy. Nazwa jego pochodzi od pionowych, rozwidlonych elementów konstrukcyjnych, zwanych sochami.

W dachach występowały minimum dwie sochy ustawione przy ścianach szczytowych budynku. W rozwidlenie soch wkładano belkę poziomą, zwaną ŚLEMIENIEM. Ślemię stanowi w kalenicy dachu oparcie dla kluczyn, czyli ukośnych elementów, które nieco przypominają krokwie, jednak sposób ich zamocowania jest całkowicie odmienny. U góry są zawieszone na ślemieniu, dołem zaś są oparte w dotyk na zrębie ściany. Dach ten, często zwany także kluczynowym, Na tej samej zasadzie wykonuje się konstrukcję dachu półsochowego, do niedawna jeszcze dość powszechnie stosowanego w budynkach stodół na obszarze byłego Księstwa Łowickiego. Różnica w stosunku do dachu sochowego polega na tym, że zamiast soch ustawionych na ziemi stosuje się półsoszki na zrębie ścian szczytowych.

Najczęściej występującą i do dziś powszechnie stosowaną konstrukcją jest dach krokwiowy. Zasadniczymi jego elementami są pary krokwi. Krokwie mogą być oparte na oczepie wieńczącym zrąb budynku lub na podłużnych płatwiach leżących na belkach głównych. Niekiedy krokwie są wpuszczane w belki, główne na zaciosy i czopy.

Domy szkieletowe wykonane przez naszą firmę znajdziesz na terenie Bielska-Białej, okolic Bielska (Łodygowie, Żywiec, Pietrzykowice) oraz innych regionów kraju.

W kalenicy krokwie są połączone na nakładkę, wzajemnie się wspierają, tworząc trójkątny układ wiązara dachowego. Jeśli krokwie miały znaczną długość, dodawano jętki, czyli poziome elementy usztywniające każdą parę krokwi. Usztywnienie wiązarów, a zatem i całego dachu, w kierunku podłużnym osiągano przez przybicie do krokwi deskowania lub ukośnych wiatrownic.